မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ပတ္သတ္၍ ဘယ္လိုကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ရွိပါသလဲ။

တကမၻာလုံးရွိ ႏိုင္ငံေပါင္း(၇၀)ေက်ာ္တြင္ ေနထိုင္ေနၾကေသာ မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ား အနည္းဆုံး သန္းေပါင္း သုံးရာခန္႔ရွိပါသည္။ ထိုမူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ပတ္သတ္၍ အဓိက တိုက္ရိုက္ကာကြယ္ေပးေသာ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္မွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ( ILO ) က ျပဌာန္းထားေသာ လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားရွိ မူရင္းဌာေနႏွင့္

ရိုးရာလူမ်ဳိးစုမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သေဘာတူညီခ်က္အမွတ္(၁၆၉) ( ILO Convention Concerning Indigenous and Tribal Peoples in Independent Countries ) ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသေဘာတူညီခ်က္ကို ၁၉၈၉ ဇြန္လတြင္ ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး ၁၉၉၁ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ အသက္၀င္လာ ခဲ့ပါသည္။ ထိုစာခ်ဳပ္အရ အစိုးရကျဖစ္ေစ ၊ လူမႈေရးအုပ္စုတစ္စုကျဖစ္ေစ မည္သည့္မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ား၏ ၀ိေသသလကၡဏာမ်ားကို ျငင္းပယ္ျခင္းမျပဳရန္ႏွင့္ ထိုလူမ်ဳိးမ်ား၏ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ ၊ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာပူးေပါင္းမႈတို႔ကို ႏိုင္ငံေတာ္က အာမခံခ်က္ေပးရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။

ကုလသမဂၢ၏ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားအရလည္း လူမ်ဳိးေရးခြဲျခားမႈ ပေပ်ာက္ေရး ေကာ္မရွင္သည္ မူရင္းဌာေန လူမ်ဳိးမ်ားအေရးကို ေလ့လာေစာင့္ၾကပ္ရန္ တာ၀န္ရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံသားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး စာခ်ဳပ္၏ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မတီကလည္း စာခ်ဳပ္၏အပိုဒ္ (၂၇)တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္အတိုင္း လူမ်ဳိးစု ၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ဘာသာစကား အဆင့္အတန္းေၾကာင့္ ခြဲျခားျခင္းကိုတားျမစ္ရန္ တာ၀န္ရွိသည့္အတိုင္း မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ားအား ကာကြယ္မႈ ေပးႏုိင္ပါသည္။

၁၉၈၂ခုႏွစ္တြင္ မူရင္းဌာေနလူဦးေရမ်ားႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ အလုပ္အဖြဲ႔ ( UN Working Group on Indigenous Populations ) ကို ကုလသမဂၢတြင္ ဖြဲ႔စည္းလိုက္ပါသည္။ထိုအလုပ္အဖြဲ႔သည္ မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိး မ်ားႏွင့္ပတ္သတ္၍ ကုလသမဂၢယႏၲရားအတြင္း လက္ရွိ အဓိကအက်ဆုံး လုပ္ေဆာင္ေနေသာ အလုပ္အဖြဲ႔ ျဖစ္လာပါသည္။ ထိုအလုပ္အဖြဲ႔သည္ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ေအာက္ရွိ ဆပ္ေကာ္မရွင္ထံ အစိုးရမ်ား၏ ေပၚလစီမ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္၍ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား ၊ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို တင္သြင္း အစီရင္ခံလွ်က္ရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိး ကုိယ္စားလွယ္ေပါင္း ၅၀၀ မွ ၆၀၀ အထိ တက္ေရာက္၍ အျခားကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီမ်ား ၊ အစိုးရႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔မ်ားအား ၎တို႔၏အျမင္မ်ားကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္း တက် တင္ျပခြင့္ရွိသည့္ အစည္းအေ၀းမ်ား က်င္းပေပးလွ်က္ရွိပါသည္။

၁၉၉၄ခုႏွစ္တြင္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ၊ မိမိေျမယာမ်ားႏွင့္ ရင္းျမစ္မ်ားကို မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ထိမ္းခ်ဳပ္စီမံပိုင္ခြင့္ ၊ မိမိဘာသာစကား ေျပာဆိုခြင့္မ်ားႏွင့္ အျခားအခြင့္အေရးမ်ား ပါ၀င္ေသာ မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ား အခြင့္အေရးမ်ား ဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္း ( မူၾကမ္း ) ( Draft UN Declaration on the Rights of Indigenous Peoples ) ကို ဆပ္ေကာ္မတီက ျပဌာန္းႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ အတည္ျပဳအဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိႏိုင္ရန္ႏွင့္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္အျဖစ္သို႔ ဆက္လွမ္းႏိုင္ရန္အတြက္ ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္းလွ်က္ရွိေသးသည္။ ထို႔ျပင္ မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ား၏ ယဥ္ေက်း မႈႏွင့္ အတတ္ပညာပိုင္းဆိုင္ရာတို႔ႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ မူ၀ါဒလမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားေပၚေပါက္လာႏိုင္ရန္အတြက္ လည္း လုပ္ေဆာင္လွ်က္ရွိပါသည္။

မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ခြဲျခားဖိႏွိပ္ခံရေသာ လူတန္းစားမ်ားအတြင္းတြင္ ပါ၀င္လွ်က္ ရွိေနပါသည္။ အိမ္ယာရရွိခြင့္ ၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ခံခြင့္ ၊ ပညာေရးအခြင့္အေရးႏွင့္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ပိုင္ခြင့္တို႔တြင္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ျငင္းပယ္ခံေနရလွ်က္ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုသူတို႔၏ ေျမယာႏွင့္ ရင္းျမစ္မ်ား မွာလည္း ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရလွ်က္ရွိပါသည္။ ထိုမွ်မက အခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ားအား လက္လြတ္စပယ္သတ္ျဖတ္ျခင္း ၊ ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းမ်ားကို က်ဴးလြန္လွ်က္ရွိသည္။ ထို႔အတြက္ ေၾကာင့္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၀)ရက္ေန႔မွ ေနာင္ဆယ္ႏွစ္အတြင္းကာလအား ကမၻာ့မူရင္းဌာေန လူမ်ဳိးမ်ား၏ ဆယ္စုႏွစ္ ( Decade of the World’s Indigenous People ) အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါသည္။ ထိုဆယ္စုႏွစ္ သတ္မွတ္ျခင္း၏ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ား ေတြ႔ႀကဳံေနရေသာ ျပသနာအခက္အခဲ မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ၏ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈျဖင့္ အေျဖရွာႏိုင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္စဥ္ ၾသဂုတ္လ (၉)ရက္ေန႔ ကိုလည္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မူရင္းဌာေနလူမ်ဳိးမ်ားေန႔ ( International Day of Indigenous People ) အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါသည္။

မူရင္းေရးသားသူ David Robertson

ဘာသာျပန္သူ ေအာင္မ်ဳိးမင္း (ဒါရိုက္တာ) ၊ လူ႔အခြင့္အေရးပညာေပးဌာန ( ျမန္မာႏိုင္ငံ )