အခု နာမည္ေက်ာ္ ၉၆၉ တံဆိပ္ မွာ အလယ္ဗဟို က ရွိေနတဲ႕ အာေသာက မင္းႀကီး ရဲ႕ စတု သီဟနာဒ ေက်ာက္တိုင္ (The Lion Capital of Ashoka) ဟာ အိႏိၵယႏိုင္ငံ ဥတၱရာပ ရာေဒရွ္ ျပည္နယ္ ဆာရာနာသ္ ေဒသ မွာ ရွိေနပါတယ္။ ဘီစီ ၂၅၀ ခန္႕ ေလာက္ မွာ စိုက္ထူခဲ႕ တဲ႕ ဒီ ေက်ာက္တိုင္ ကို အေသာကမင္းႀကီး ဗုဒၶဓမၼ ကို ကူးေျပာင္းယံုၾကည္ခဲ႕ တာ နဲ႕ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ခဲ႕တာ ေတြ ရဲ႕ အမွတ္သေကၤတ အျဖစ္ ပညာရွင္ေတြ က သံုးသပ္ ၾကပါတယ္။
ဒီ အာေသာက မင္းႀကီး ရဲ႕ စတု သီဟနာဒ ေက်ာက္တိုင္ (The Lion Capital of Ashoka) ဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ရဲ႕ အမ်ိဳးသား အမွတ္သရုပ္လဲ ျဖစ္ ပါတယ္။ အာေသာက ဟာ အိႏၵိယ ကို ပထမဆံုးစုစည္းႏိုင္ခဲ႕ တဲ႕ ဧကရာဇ္ ျဖစ္သလို ေလာကပါလဓမၼ ေတြ နဲ႕ အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႕ ရဲ႕ စံျပဘုရင္တစ္ပါး ျဖစ္လို႕ ပါ။ အိႏၵိယအလံ ေဟာင္း မွာ ဒီ ေက်ာက္တိုင္ တစ္ခု လံုးပါ ၿပီး အခု အလံသစ္မွာ ေတာ႕ ဓမၼစၾကာဘီး ပံု ပဲ ပါ ပါေတာ႕ တယ္။
အာေသာက မင္းႀကီး ရဲ႕ စတု သီဟနာဒ ေက်ာက္တိုင္ မွာ လွပခန္႕ညားတဲ႕ ျခေသၤ႕ ၄ ေကာင္ ေက်ာခ်င္းကပ္ရပ္ အရပ္ေလးမ်က္နွာ ကို တူရူျပဳေနဟန္ နဲ႕ ထုဆစ္ ထား ပါတယ္။ ေအာက္ က အခံ ေက်ာက္ျပား မွာ ေတာ႕ ဓမၼစၾကာဘီး ပံု ဆင္ပံု ႏြားပံု ျမင္းပံု နဲ႕ ျခေသၤ႕ မင္း ပံုေတြ ကို ထုဆစ္ထား ပါတယ္။ သူတို႕ ေအာက္ မွာ ေတာ႕ ၾကာေမွာက္ တစ္ခု ခံထား ၿပီး ၾကာရြက္ေတြ ေပၚမွာ အဂၤလိပ္ အကၡရာ ယူ (U) သ႑ာန္ နဲ႕ အလယ္မွာ မ်ဥ္းေၾကာင္း တစ္ခု စီ ပါရွိ ေနပါတယ္။
ဒီ ရုပ္ပံုသေကၤတ ေတြ က ဘာေတြ ကို ကိုယ္စားျပဳလဲ ဆိုတာ ဘယ္သူမွ အပ္က်မတ္က် မသိၾကပါဘူး။ ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ ေတြ က ေတာ႕ သန္ရာ အဓိပၸါယ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးၾက ပါတယ္။ဒီ အထဲ က ႏွစ္သက္မိတဲ႕ အနက္ဖြင္႕ဆိုခ်က္ က ေတာ႕ ဒီလိုပါ။။
အရပ္ေလးမ်က္နွာ ကို တူရူျပဳေနဟန္ ေက်ာခ်င္းကပ္ရပ္ ျခေသၤ႕ ၄ ေကာင္ က ေတာ႕ အေသာကမင္းတရားႀကီး ရဲ႕ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ ကို ျပန္႔ႏွံ႕တည္ရွိတဲ႕ အာဏာစက္ ကို ဆို ပါတယ္။ တစ္နည္း အားျဖင္႕ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ရဲ႕ သာမုကၠံသိကဓမၼေဒသနာ ေတြ ကို ရဲရင္႕တဲ႕ ျခေသၤ႕မင္း ဟိန္းေဟာက္သံ နဲ႕ တင္စား ေလ႕ ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ႕ ဒီ ျခေသၤ႕ ၄ ေကာင္ က အရပ္ေလးမ်က္ႏွာ စလံုး ကို ထစ္ခ်ဳန္းျပန္႕ႏွံ႕ မဲ႕ ဓမၼတရားေတာ္ ေတြ ကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
ေအာက္ခံေက်ာက္ျပား၀ိုင္းမွာ ထြင္းထုထားတဲ႕ တိရစၦာန္ အရုပ္ေတြ ရဲ႕ သေကၤတေတြ က ေတာ႕ အခုလို ပါ။
ဆင္ရုပ္ က ဘုရားရွင္ ပဋိသေႏၶ ယူေတာ္မူတာ ကို တင္စား ပါတယ္။ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶ၀င္ မွာ မယ္ေတာ္မာယာဟာ အေလာင္းေတာ္ ကို သေႏၶလြယ္ခ်ိန္ မွာ ဆင္ျဖဴေတာ္ က သူ႕ ညာဖက္နံပါး ကို ေဖါက္၀င္တည္ေနတယ္ လို႕ အိပ္မက္ မက္ ပါတယ္။ မဟာသံဃိက ေတြ ရဲ႕ လလိတ၀တၱာရ ဗုဒၶ၀င္ မွာေတာ႕ ဆင္ျဖဴေတာ္ နဲ႕ ေဆာ႕ ကစားရတယ္ လို႕ အိပ္မက္ျမင္မက္ ပါတယ္ လို ဆိုထားေတာ႕ ဆင္ က ပဋိသေႏၶ ယူေတာ္မူတာ ရဲ႕ သေကၤတ ပါ။ ဆင္ဟာ ကုန္းသတၱ၀ါေတြ မွာအႀကီးဆံုးလို ပဲ ဗုဒၶဟာ ေလာက ၃ ပါး မွ အႀကီးျမတ္ဆံုး ဆိုတဲ႕ သေကၤတ လဲ ျဖစ္တယ္။
ႏြားရုပ္ က ေတာ႕ ဟိႏၵဴနကၡတၱေဗဒ အလို အရ မိႆရာသီ ကုဆုန္လ ရဲ႕ အမွတ္အသား ပါ။ အေလာင္းေတာ္ ဟာ ကုဆုန္လျပည္႕ ေန႕ မွာ ၀ိသာခနကၡတ္နဲ႕ စန္း ယွဥ္ၿပီး ဖြားေတာ္မူခဲ႕ တာ ကို ႏြားရုပ္ နဲ႕ သေကၤတ ျပဳ ပါတယ္။
ျမင္းရုပ္ က ေတာ႕ သက္ေတာ္ ၂၉ ႏွစ္မွာ က႑က ျမင္း ကို စီးၿပီး ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း=မဟာအဘိနိကၡမ ပါရမီ ရဲ႕ သေကၤတ ပါ။
ျခေသၤ႕ ရုပ္ က ေတာ႕ သက္ေတာ္ ၃၅ ႏွစ္ မွာ သမၼာသမၺဳဒၶ ဘုရား အျဖစ္ သို႕ ေရာက္ေတာ္မူျခင္း နဲ႕ မာရ္ ၅ပါး ကို ေအာင္ႏိုင္ေတာ္မူ၍ အရဲရင္႕ဆံုး ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ အျဖစ္ ကို ေရာက္ရွိေတာ္မူျခင္း ရဲ႕ သေကၤတ ပါ။။
ဓမၼစၾကာဘီး ပံု ကေတာ႕ အကန္႕ အေထာက္ ၂၄ ခုပါၿပီးေတာ႕ ပဋိစၥသမုပၸါဒ အစုန္အဆန္ အဂၤါ ၂၄ ခု ကို ေဖၚျပ ပါတယ္။ ၾကာေမွာက္ ကေတာ႕ အလံုးစံုေသာ ကိေလသာတို႕ မွ စင္ၾကယ္ျခင္း သေကၤတ နဲ႕ ၾကာရြက္ေတြ ေပၚမွာ အဂၤလိပ္ အကၡရာ ယူ (U) သ႑ာန္ နဲ႕ အလယ္မွာ မ်ဥ္းေၾကာင္း တစ္ခု ကေတာ႕ အစြန္း ၂ ပါး က လြန္ေျမာက္တဲ႕ မဇၹ်ိမပဋိပဒါ လမ္းစဥ္ ရဲ႕ သေကၤတ ျဖစ္ပါသတဲ႕။
ႏွစ္သက္ရင္ မွတ္သား ပါ။ ျဖန္႕ေ၀ပါ။ အေသာကေက်ာက္တိုင္ ရဲ႕ နက္နဲတဲ႕ အဓိပၸါယ္ေတြ ကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေတာ္မူၾကပါ။ ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ။
(ေအာင္ေက်ာ္မိုး)
Credit to Aung Kyaw Moe
