ရ ႏ ၱပို စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုအျပီး
ဘၾကီးေတာ္ မင္းတရားၾကီး ေျမလွဴဒါန္းခဲ့ေသာ
တျခမ္းပဲ့ဗလီ
ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု၊ ဘာသာေပါင္း စံုျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေန ထိုင္ၾကေသာႏိုင္ ငံျဖစ္သည္။ ေရွးျမန္မာ မင္းမ်ား လက္ထက္ တြင္လည္းေကာင္း၊ အဂၤလိပ္ က်ဴးေက်ာ္ စစ္ပြဲမ်ား တြင္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ႔ လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္း မႈသမိုင္းတြင္ လည္းေကာင္း၊ လြတ္လပ္ေရး ရရွိျပီးေနာက္ ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ေရး ကာလ၊အိမ္ေစာင့္ အစိုးရလက္ထက္၊ တပ္မေတာ္ အစိုးရလက္ထက္ ႏွင့္ယေန႔ ဒီမုိကေရစီ
အေျပာင္းအလဲ ကာလမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း ဘာသာ၀င္ အသီးသီးတို႔သည္ က်ရာေန ရာမွ ႏိုင္ငံအက်ိဳး၊ ျပည္သူ႔ အက်ိဳး ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ လူအမ်ားစုျဖစ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၊ လူနည္းစုျဖစ္ေသာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ျမန္မာမြတ္စလင္ တို႔သည္ လက္ခ်င္းခ်ိတ္ကာ လက္တြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
အက်ိဳး ရလာဒ္ အျဖစ္ တည္ျငိမ္ေသာ၊ျငိမ္းခ်မ္းေသာ
ဤသို႔ အရွိန္ျဖင့္ ခ်ီတက္ေနေသာႏုိင္ငံ တုိးတက္ေရးေျခလွမ္းမ်ားအၾကာ
ထုိ႔ေၾကာင့္ ရိုးသားလွေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား မွားယြင္းေသာ သတင္းအခ်က္ လက္ မ်ားေၾကာင့္ ျဖဴစင္ လွေသာ စိတ္ထားလြင္ျပင္တြင္ အမုန္းသစ္ပင္ မပ်ိဳးမိရန္ ၊ ျဖဴစင္စိတ္ထား အမုန္းမဲစက္ မစြန္းမိေစရန္ ရည္ရြယ္ျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အျငိမ္းစား သံအမတ္ၾကီး တစ္ဦးေရးသားေသာ မြတ္စလင္မ်ား အေပၚ မွားယြင္းေနေသာ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားအား ေျဖရွင္းခ်က္ အား မူရင္းအာေဘာ္အတိုင္း အခန္းဆက္ ေခါင္းစဥ္ ငယ္မ်ားခြဲျခားတင္ျပလုိက္ရပ
ဘံုေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္မိရွာ (မ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္ရ စာတမ္းသို႔ရည္ရြယ္သည္။ )
ျမတ္စြာဘုရားသည္ မုန္းတီးမႈ ၏ အက်ိဳးတရားမ်ားစြာကို ေကာင္းစြာသိနားလည္သည္ ႔ပုဂိၢဳလ္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ မုန္းတီးမူ ဟူေသာ အေၾကာင့္းေၾကာင့္ မိမိတုိ႔၏ ဘ၀ကို ဖ်က္လိုက္ၾကေသာ လူတို႔ကို ျမတ္စြာ ဘုရားျမင္ ေတြ႕ေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ “မုန္းတီးမႈေၾကာင့္ မုန္းတီမႈ သညည္ မျပီး ဆံုးႏိုင္ ” “ သင္အမုန္းပြားေလေလ အေျခအေန ပိုဆိုးရြာေလေလာ“ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ျပတ္ျပတ္သားသား မိန္႔ၾကားႏိုင္ခဲ့သည္။ သင္က ကြ်ႏ္ုပ္ကို မုန္း၏။ ကြ်ႏု္ပ္က သင္ကိုမုန္း၏။ ကြ်ႏု္ပ္က သင့္ကို ပိုမုန္းလာ၏။ ဤသို႔ျဖင့္ မုန္းတီးမႈက အဆင့္ဆင့္ တိုးပြားလာရာ အသင္ႏွင့္ကြ်ႏု္ပ္ တို႔သည္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔၏ အခ်င္းခ်င္း မုန္းတီးမႈ ဟုေသာ မီးေလာင္ တုိက္တြင္ေလာင္ျမိဳက္ ျခင္းခံရသည္ထိ ျဖစ္၏။ ဤျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္ တစ္ခု တည္းေသာ နည္းလမ္းမွာ တစ္ဖက္ဖက္က ရပ္တန္႔ရန္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမတ္စြာဘုရားက ျမင္ေတာ္မူ၏။
ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ ၊ဗုဒၶ၀ါဒႏွင့္ ေခတ္သစ္ဘ၀ စာမ်က္ႏွာ ၅၅-၅၆
မူစလင္မ်ားေၾကာင့္ အိႏိၵယမွ ဗုဒၶဘာသာကြယ္ေပ်ာက္သြားျခင္
ကြ်န္ေတာ္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အျငိမ္းစားသံအမတ္ၾကီးတစ္ဦး
ဤအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၉၂၀ ျပည္႔ႏွစ္ေလာက္စ၍ မူစလင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္လာခဲ့ရာ အိႏိၵယတိုက္ငယ္တြင္ ပါကစၥတန္ ႏွ့င္ အိႏိၵယ ဟူ၍ ႏိုင္ငံ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေပၚထြန္းလာျခင္း သည္ သာ အဖတ္ တင္ခဲ့ရသည္။ မူစလင္ လူမ်ား စုရွိရာေဒသည္ ပါကစၥတန္ အျဖစ္ပြဲထုတ္သြားေသာ္လည္း ယေန႔ အထိအိႏိၵယႏိုင္ငံ တြင္ မူစလင္တို႔အင္အား ၾကီးထြားဆဲပင္ျဖစ္သည္။ အိႏိၵယႏိုင္ ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္လိုေသာ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည
“မ်ိဳးေပ်ာက္မွာ စိုးေၾကာက္ရ” စာတမ္းတြင္ ပါ၀င္သကဲ့သို႔ အိႏိၵယရွိ ဟိႏိၵဴမ်ားကို ုမုန္းတီးသည္။ အတိတ္ကခဲမွန္ဖူးသည္႔ ဟူေသာ ေရးသားခ်က္သည္ကား လံုး၀မွား ယြင္ေနေသာ ေဖၚျပခ်က္ျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံျဖစ္ေလ႔ျဖစ္ထရွိေ
၁၉၉၁ ဒီဇင္ဘာ ၆ရက္ေန႔တြင္ ဟိႏၵဴအစြန္းထြက္ မ်ာက အယုဒၶယ ဗလီ၀တ္ေက်ာင္း ကို ၀င္ေရာက္ဖ်က္ဆီး သိမ္းပိုက္ခဲ့ရာ ယင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အျဖစ္ ဟိႏၵဴ ဘုရားေက်ာင္း အေျမာက္ အျမားဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည္။ ယင္းအယုဒၶယ ဗလီကိစၥေၾကာင့္ အိႏိၵယႏိုင္ငံသည္ ရူပီးေငြ ကုေဋေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္ဆံုးရႈံးျပီး လူေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ ေသခဲ့ရသည္။ ႏိုင္ငံျခားရွိ မူစလင္ ႏုိင္ငံမ်ား၀ယ္ ေစ်းကြက္လက္ လြတ္ဆံုးရံႈးခဲ့ရသည္။ ယင္းသည္ အိႏိၵယႏုိင္ငံသာမက ဥေရာပတုိက္ ရွိ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံအထိျဖစ္ခဲ့ရသ
၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ၊မတ္လတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ ဗလီဘုရားေက်ာင္းမ်ားကို ၀င္ေရာက္ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္႔ သတင္းေၾကာင့္ ကမာၻမူစလင္မ်ား မေက်မနပ္ ျဖစ္ခဲ့ရာက အာဖဂါနီစ တန္ႏုိင္ငံရွိ တာလီဘန္တို႔က သူတို႔ႏုိင္ငံရွိ ေတာင္ၾကီး ထက္တြင္ ထုလုပ္ထားသည္႔ ေရွးေဟာင္း ဗုဒၶဘုရားရုပ္ထုက္ု ေဖါက္ခြဲပစ္မည္ဟုျခိမ္းေျခာ
ကြ်န္ေတာ္မူစလင္ ႏိုင္ငံတြင္ မူစလင္ တို႔ စပ္ၾကားတြင္ေနထိုင္စဥ္က ဘာသာေရးဆိုင္ရာကြ်မ္းက်င္ေသ
BC ၆ရာစုေခတ္မွစ၍ အိႏိၵယႏုိင္ငံဘာသာကိုးကြယ္မ
ရွင္ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူခဲ့ေသာ ဘီစီ ၅ရာစု ကုန္လုနီးကာလတြင္ ရွင္ဗုဒၶထူေထာင္ခဲ့ေသာ ဓမၼ၀ါဒီမ်ားအားေကာင္းေနသည္ ျဖစ္၍ တစ္လံုးတစ္စ္းတည္း ဂုဏ္ေရာင္ ထြန္းေျပာင္ ခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္ပြဲ ( B C ၄ရာစု ) ႏွင့္ တတိယ သဂၤါယနာ တင္ပြဲ (BC ၃ရာစု) တို႔က်င္းပခ်ိန္တြင္ ဗုဒၶသံဃအဖြဲ႔ သည္ ဂိုဏ္းကြဲ ၁၈ ခုအထိ ကြဲခဲ့ရသည္။ မူလပင္မ အုပ္စုၾကီးအသြင္မွ ေထရ၀ါဒဂုိဏ္း၊ သဗၺတိၱ၀ါဒဂိုဏ္း၊ မဟာ သံဃိတဂုိဏ္းၾကီးမ်ား အျဖစ္ အျပိဳင္အဆိုင္ နယ္ျဖန္႔၍ သာသ နာျပဳခဲ့ၾကသည္။ ဤေခတ္တြင္ပင္လွ်င္ သဗၺတိၱ၀ါဒ ဂိုဏ္း၊ မဟာသံဃိတဂိုဏ္း ႏွင့္သံဃိတဂိုဏ္းတို႔၏ အယူ၀ါဒသည္ မူလ ေထရ၀ါဒဂိုဏ္းႏွင့္ သိသိသာ သာကြဲျပားသြား၍ အမ်ားၾကိဳက္ဘာသာေရး အသြင္ ကူးေျပာင္းပံု်က္သြားက မဟာယနဗုဒၶဘာသာ ဟူ၍တစ္သီတစ္ျခား ေပၚထြကလာခဲ့သည္။ ဤသို႔ ဗုဒၶ၏သံဃ ဂိုဏ္း သည္ အတြင္းျပိဳကြဲမႈမ်ား အထပ္ထပ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖင့္
(၁) သံဃာဂိုဏ္းအတြင္ ဂိုဏ္းငယ္အသီးသီး ခြဲထြက္ခဲ့၌၍ စည္းလံုးသိပ္သည္းမႈ ျပိဳကြဲခဲ့ရသည္။
(၂) ဗုဒၶမတိုင္ခင္ က အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ အထင္အရွားရွိေနေသာ ဟိႏိၵဴ၀ါဒ၊ျဗဟၼဏ၀ါဒ ႏွင့္ဂ်ိန္း၀ါဒ တို႔၏ ထိုးႏွက္မႈ ကို အလူးအလဲခံရျခင္း
ဘီစီ ၃ရာစုအတြင္း ေမာရိယ လက္နက္ႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဧကရာဇ္ ဘုရင္ အာေသာက မင္းၾကီး (ဘီစီ ၂၇၃-၂၃၂) သည္ ဗုဒၶဘာသာကို အလြန္အၾကဴး ခ်ီးေျမာက္ခဲ့ျပီး၊ ေမာရိယႏိုင္ငံေတာ္ တစ္၀န္းလံုး ဗုဒၶသာသနာႏွင့္ ဗုဒၶ ၀ါဒ ျပန္႔ပြားေရး ကို စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဤေခတ္သည္ ဗုဒၶျမတ္စြာ ဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူျပီးေနာက္ ဗုဒၶသာသနာအထြတ္အထိပ္ ကိုေရာက္ခဲ့ေသာ ေခတ္ဟု ဆိုရပါမည္။ (သို႔ေသာ အာေသာက မင္းၾကီးကို ဆက္ခံခဲ့ေသာ သူ၏ ေျမးျဖစ္သူ မင္းမ်ားသည္ ဂ်ိန္း၀ါဒီမ်ားျဖစ္ၾက၍ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာကိုခ်ီးေျမာက္ခဲ႔ျခ
တရုပ္ရဟန္းၾကီး ဖါတီယန္၊ အစ္စင္ ႏွင့္ဟိယန္ဆင္တို႔၏ မွတ္တမ္းမ်ားအရ ဗုဒၶသာသနာ သည္က်ယ္ျပန္႔ခိုင္မာမႈမရွိပ
(၃) ခရစ္သကၠရာဇ္ ၃ရာစုအတြင္းက ကသီၼရ နယ္ရွင္ ဟန္မင္းဆက္ မွ ဟိႏိၵဴဘုရင္ မဟိရကုလသည္ ယေန႔ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ထိန္းသိမ္း ထားေသာ ဂႏၶာရ တိုင္းကိုေမြေႏွာက္ ေခ်မႈန္းခဲ့ရာ ဗုဒၶ၀ါဒီအမ်ားအျပားကိုသုတ္သ
မူစလင္ တမန္ေတာ္မုိဟမၼဒ္ သည္ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၅၇၁ ခုႏွစ္တြင္ေမြးဖြားသည္။ သို႔ျဖစ္၍ အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ မုိဟာမက္ မေမြးခင္ကပင္ ေပ်ာက္ ပ်က္ေနျပီးျဖစ္ သည္။ မုိဟာမက္ ကြယ္လြန္ျပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀၀ ေလာက္တြင္အီစလံ ဘာသာသည္ အိႏိၵယ သို႔ေရာက္ရွိျခင္းျဖစ္သည္။
ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၂ရာစုႏွစ္အတြင္း အိႏိၵယတြင္ ၀င္ေရာက္ေမြေႏွာက္ေသာ အာဖဂန္ မူစလင္တို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶသာသာသည္ အိႏိၵယမွ ေပ်ာက္ကြယ္ရသည္ဟု ဟိႏိၵဴ သမိုင္း ပညာရွင္ တို႔က ဆုိၾကသည္။ ေဖၚျပပါ အာဖဂန္ စစ္ေသြးၾကြမ်ားသည္ မူလက ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္သူမ်ားျဖစ္
မူစလင္ သမုိင္းပညာရွင္ တို႔၏ ေဖၚျပခ်က္အရ အိႏိၵယတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ မူစလင္ ဘုရင္မ်ားသည္ အီစလံဘာသာ ကို မည္သို႔မွ် ကူညီျဖန္႔ခ်ီေပးျခင္းမရွိပါ
စာေရးသားသူ အျငိမ္းစားသံအမတ္ၾကီးအား ဆက္သြယ္လိုပါက
